Dầu Ông Già hay Cyclohexanone được biết đến là một hợp chất tinh khiết có khả năng hòa tan nhiều chất hữu cơ khác nhau. Dầu Ông Già (Cyclohexanone) Là Gì? Tính Chất, Ứng Dụng như thế nào? Các bạn hãy cùng Hóa chất Hải Đăng khám phá lời giải đáp chi tiết trong bài viết bên dưới.
1. Dầu ông già là gì?
Dầu ông già được gọi bằng nhiều tên khác nhau như: Anone, CYC, Cyclohexanone. Nếu tồn tại dưới dạng tinh khiết, CYC là chất lỏng trong suốt hoặc chuyển sang màu vàng trong một số trường hợp nhất định. Chúng có mùi Ketone đặc trưng và nhiệt độ sôi khá cao.
Dung môi dầu ông già được sử dụng trong ngành PVC với tác dụng làm lớp phủ bề mặt để tăng độ bám, chất phụ gia cho keo dán. Đồng thời, CYC còn là thành phần tẩy trắng thiết yếu trong ngành mực in và sơn.
2. Tính chất của Dầu ông già
Dầu ông già có đặc tính tan ít trong nước, tan hoàn toàn trong các dung môi hữu cơ. Hầu hết các CYC được sản xuất đều là tiền chất của nylon. Chúng tham gia vào phản ứng Xeton, Olefin, Grignard thuốc thử…
Tính tan của Cyclohexanone tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường. Nhiệt độ càng cao thì độ tan trong nước càng tăng. Ví dụ: Trong 100ml nước, Cyclohexanone sẽ tan khoảng 9gram ở 200C.
Tính chất nổi bật của Dầu ông già:
- Công thức phân tử: C6H10O
- Mật độ ở nhiệt độ phòng: 0,947 g/cm
- Nhiệt độ đông: – 310C.
- Nhiệt độ sôi: 1550C
- Số Cas: 108 – 94 – 1
- Khối lượng phân tử: 98.15 g/mol
- Tỷ trọng: 0.9478
- Độ nhớt: 2.45 Pa.s
- Áp suất hơi: 0.5 kPa
3. Điều chế Dầu ông già
3.1. Điều chế Dầu ông già trong công nghiệp
– Trong không khí, Cyclohexane bị oxi hóa tạo ra Cyclohexanone với chất xúc tác là Coban.
Phương trình phản ứng: C6H12 + O2 → (CH2)5CO + H2O
Kết thúc phản ứng Cyclohexanone tạo thành còn được gọi là dầu KA. Đây chính là nguyên liệu quan trọng dùng trong quá trình sản xuất Axit Adipic.
– Ngoài ra, CYC còn được điều chế trong công nghiệp bằng cách Hydro hóa Phenol ở điều kiện thuận lợi.
Phương trình phản ứng: C6H5OH + 2H2 → (CH2)5CO
3.2. Điều chế Dầu ông già trong phòng thí nghiệm
Trong phòng thí nghiệm CYC được tạo thành bằng cách oxi hóa Cyclohexanol. Tuy nhiên, muốn phản ứng xảy ra hoàn toàn cần có chất xúc tác Crom Trioxide.
4. Ứng dụng của Dầu ông già
Dầu ông già là dung môi hữu cơ mạnh nên được ứng dụng khá phổ biến trên thị trường hiện nay.
4.1. Ứng dụng của Dầu ông già trong ngành hóa chất
CYC được biết đến với vai trò là nguyên liệu để tổng hợp chất hữu cơ trong sản xuất nylon, Caprolactam, Acid Adipic. Chúng là dung môi quan trọng của thuốc diệt nấm và thuốc trừ sâu hay chất xúc tác trong quá trình tổng hợp nhựa Polyester.
4.2. Ứng dụng làm sơn phủ, sản xuất mực in, nhựa PVC
Dầu ông già là thành phần thiết yếu trong sản xuất mực in và nhựa PVC hay một số loại nhựa thông thường khác. Chúng còn có vai trò làm chất phụ gia trong chất tẩy sơn, sơn phủ bề mặt và chất chống ẩm đục.
4.3. Ứng dụng của CYC trong sản xuất keo dán
CYC có khả năng điều hòa tốc độ bay hơi. Vì thế, hoạt chất này được ứng dụng trong sản xuất keo dán PVC.
4.4. Ứng dụng trong ngành thuộc da và bao bì
Với khả năng tẩy trắng tối ưu nên Dầu ông già góp mặt trong công nghiệp thuộc da. Đồng thời, chúng còn được sử dụng để làm dung môi trong sơn phủ.
4.5. Ứng dụng trong ngành dệt
CYC có vai trò quan trọng trong quá trình ngâm sợi của ngành dệt. Chúng được kết hợp với Aluminium Soap và dung dịch kiềm để mang lại hiệu quả tối ưu.
5. Hướng dẫn bảo quản Dầu ông già
Với những ứng dụng quan trọng kể trên, việc bảo quản Dầu ông già là gì cũng cần được nắm rõ. Để đảm bảo hiệu quả sử dụng và an toàn cho con người, môi trường sống, hãy tuân thủ nguyên tắc bảo quản CYC như sau:
- Đặt Dầu ông già ở khu vực thông gió tốt. Không để ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào thùng chứa dầu.
- Tránh đặt thùng dầu ở những nguồn dễ gây cháy nổ, nguồn tạo nhiệt.
- Không để cùng với các chất có tính ăn mòn, tính oxi hóa và các nguyên tố dễ cháy.
6. Xử lý khi gặp sự cố với Dầu ông già
Trong quá trình sử dụng, chắc hẳn nhiều người có chung thắc mắc Dầu ông già có độc không. Mặc dù không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con người nhưng nếu để CYC bắn trực tiếp vào người cần được xử lý ngay. Cách làm như sau:
- Nếu bắn vào mắt, rửa với nước lạnh trong vòng 15 phút.
- Nếu hít phải, cần nhanh chóng đến những nơi thoáng khí. Trường hợp không thở được thì phải hô hấp nhân tạo và đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ.
- Nếu bắn CYC trực tiếp vào da, cần rửa sạch dưới vòi nước trong vòng 15 phút. Trường hợp tổn thương nghiêm trọng, hãy rửa bằng xà phòng khử trùng và thoa kem kháng khuẩn.
- Nếu nuốt phải dầu không được tự ý xử lý mà cần có sự hướng dẫn của nhân viên y tế.
Dầu ông già là hóa chất được sử dụng trong nhiều lĩnh vực với vai trò vô cùng quan trọng. Nếu các bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn về dung môi này, hãy liên hệ với Hóa chất Hải Đăng theo số Hotline 0934561220-0934563301 để được hỗ trợ trong thời gian sớm nhất.
