Phenyl Axetat là hợp chất hữu cơ được nhắc đến khá nhiều trong chương trình học chính khóa. Trong bài viết hôm nay Hóa Chất Hải Đăng sẽ tổng hợp chi tiết các kiến thức về Phenyl Axetat cũng như những lưu ý khi sử dụng. Từ đó các bạn có thể hiểu rõ hơn về loại hóa chất này và biết cách sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
1. Phenyl Axetat là gì?
Phenyl Axetat là hợp chất được tạo thành do quá trình trùng ngưng Axit Axetic và Phenol. Hợp chất hữu cơ Este này là dẫn xuất của Axit Cacboxylic có tính năng kích hoạt thụ thể, ức chế Methyl hóa ADN và giảm tiền mã hóa Protein.
Phenyl Axetat là tên gọi theo gốc chức. Ngoài ra, hợp chất hữu cơ này còn được gọi theo danh pháp quốc tế là Phenyl ethanoate.
Phenyl Axetat công thức cấu tạo: CH3COOC6H5
Phenyl Axetat có công thức phân tử: C8H8O2
2. Đặc điểm tính chất vật lý của Phenyl Axetat
Phenyl Axetat sở hữu một số tính chất vật lý đặc trưng sau:
- Phenyl Axetat không có màu nhưng có mùi của dung môi. Chúng tồn tại dưới dạng chất lỏng trong suốt và khó bắt lửa.
- Khả năng hòa tan tốt trong các dung môi hữu cơ gồm Ete và Etanol nhưng tan rất ít trong nước.
- Không thể tạo liên kết Hidro giữa các phân tử Phenyl Axetat.
- Nhiệt độ hòa tan và nhiệt độ sôi: Thấp
- Trọng lượng phân tử: 136.15
- Điểm nóng chảy: -300C
- Điểm sôi: 1960C
3. Tính chất hóa học
Phenyl Axetat sở hữu tính chất hóa học đặc trưng như của hợp chất Este. Bao gồm phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm và nước. Cụ thể:
3.1. Phenyl Axetat tác dụng với KOH
Phenyl Axetat phản ứng với dung dịch KOH theo phương trình phản ứng:
CH3COOC6H5 + KOH → CH3COOK + C2H5OH
3.2. Phenyl Axetat tác dụng với NaOH
Phenyl Axetat td NaOH tạo ra rượu Etylic và Natri Axetat. Đây chính là phản ứng xà phòng hóa với phương trình phản ứng:
CH3COOC6H5 + NaOH → CH3COONa + C2H5OH
Trường hợp NaOH dư, phản ứng sẽ tạo thành chất khác. Phương trình phản ứng như sau:
CH3COOC6H5 + 2NaOH → C6H5ONa + CH3COONa +H2O
3.3. Phản ứng với nước
Phenyl Axetat dễ bị thủy phân trong môi trường nước kèm theo chất xúc tác là Axit Sunfuric và nhiệt độ cao. Kết thúc phản ứng thu được 2 hợp chất hữu cơ là Phenol và Axit Axetic được phân tách thành hai lớp rõ ràng. Đây là phương trình phản ứng thuận nghịch:
CH3COOC6H5 + H2O ↔ CH3COOH + C2H5OH
3.4. Phenyl Axetat khi bị đốt cháy
Do Phenyl Axetat có gốc HCHC nên dễ bị đốt cháy tạo ra CO2 và nước. Phương trình phản ứng như sau:
CH3COOC6H5 + 9O2 → 8CO2 + 4H2O
4. Điều chế Phenyl Axetat
Phenyl Axetat có thể được điều chế bằng nhiều phương pháp khác nhau. Bao gồm:
- Điều chế bằng cách kết hợp Anhidrit Axetic với Natri Phenolat theo phương trình phản ứng:
C6H5ONa + (CH3CO)2O → CH3COOC6H5 + CH3COONa
- Phenyl Axetat được điều chế trực tiếp từ việc đun nóng 2 hợp chất hữu cơ Anhydrit Axetic và Phenol. Ta có phương trình phản ứng cụ thể như sau:
C6H5OH + (CH3CO)2O → CH3COOC6H5 + CH3COOH
Ngoài ra, người ta có thể tách chất Cacbonyl Aspirin để điều chế Phenyl Axetat.
5. Ứng dụng của Phenyl Axetat
Phenyl Axetat được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Bao gồm:
-
- Ứng dụng trong sản xuất mỹ phẩm và hương liệu: Phenyl Axetat là thành phần chính để tạo nên hương liệu trong một số loại mỹ phẩm. Cũng có thể dùng để sản xuất hương liệu nhân tạo hoặc tự nhiên.
- Ứng dụng trong hóa học và công nghiệp: Hợp chất này được sử dụng làm nguyên liệu trong tổng hợp hữu cơ.
- Ứng dụng trong nông nghiệp: Dùng để sản xuất sản phẩm nông nghiệp. Nhất là trong việc bảo vệ thực vật khỏi vi khuẩn, công trùng gây hại.
Ứng dụng trong y học: Tuy không được sử dụng trực tiếp nhưng chúng là thành phần của một số loại thuốc đang trong giai đoạn nghiên cứu.
6. Những lưu ý khi Sử dụng Phenyl Axetat
Trong quá trình tiếp xúc với Phenyl Axetat cần sử dụng bảo hộ lao động cẩn thận. Bao gồm: Quần áo, kính, mũ, khẩu trang… Trong trường hợp chẳng may hợp chất bắn vào mắt hoặc vào da rất dễ gây kích ứng.
Chất này tiếp xúc trực tiếp với lửa có thể gây độc hại và tạo ra mùi khó chịu. Nếu tiếp xúc trong phòng kín, sẽ gây nên tình trạng khó thở, chóng mặt. Một số cách xử trí khi sử dụng hợp chất như sau:
- Phenyl Axetat bắn lên mắt: Tháo kính áp tròng, rửa sạch mắt nhiều lần dưới vòi nước chảy. Sau đó, nhanh chóng đến cơ sở y tế để được xử lý hiệu quả.
- Hóa chất dính vào các vùng da trên cơ thể: Rửa sạch vùng da đó với xà phòng.
- Nuốt phải hóa chất: Không được tự ý xử trí tại nhà mà cần đưa ngay đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.
- Hít phải: Thoát ngay khỏi khu vực bị ô nhiễm Phenyl Axetat đến nơi có không khí trong lành, thoáng đãng và kiểm tra hệ hô hấp. Sau đó đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra tình trạng sức khỏe và điều trị.
Ngoài ra, đối với chất thải có chứa Phenyl Axetat cần được xử lý theo quy định trước khi xả ra môi trường. Tuyệt đối không được xả trực tiếp ra ao hồ, cống rãnh vì sẽ đe dọa nghiêm trọng đến vi sinh vật sống.
Phenyl Axetat là hợp chất hữu cơ có vai trò quan trọng với đời sống con người. Tuy nhiên chúng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm trong quá trình sử dụng nên cần phải thận trọng khi tiếp xúc.
